En daar is ‘ie weer: de emotionele perikel. Niet de eerste deze periode en het voelt ook niet als de laatste. Helaas zit ik dit keer niet in Epe met een vangnet van vriendinnetjes, en ook niet op Gran Canaria met familie. Ik sta op de plek waar we haar hebben uitgestrooid. Alleen. Vandaag is ze een jaar dood. En dat is langer dan we wisten dat ze ziek was.
Ik zie haar nog voor me, dansend in onze lievelingskroeg. Met d’r handen in de lucht en een heerlijk eigenwijze kop. Haar manier van dansen vergeet je niet snel. En haar zure hoofd als er shotjes op de bar verschijnen al helemaal niet. Of haar hoofd toen ik per ongeluk met een elleboog haar borst raakte. Ze kromp ineen. Toen ze bijkwam vertelde ze dat ze sinds een paar dagen last had van haar borst. Een brandend gevoel, alsof d’r borst in brand stond. De pijn in haar tepel was al helemaal niet te harden. Ze zou de volgende dag wel naar de dokter gaan. We dronken de lichtelijke paniek van een paar minuten weg en maakten er nog een ruige, niets vermoedende nacht van.
Een week later werd haar borst verwijderd. Preventief.
Een week later werd haar borst verwijderd. Preventief. Ze haatte de borst die haar in de steek liet, maar een intens happy afscheid was het niet. Daarvoor terug kwam een expander. Deze werd gevuld met een soort smurfensnot wat een borst zou nabootsen. De pijn bleef aanhouden, dus einde project expander. Alsof de tumoren nu vrij spel hadden, nestelden ze zich op de meest bizarre plekken. Verwijderen had geen zin, maar een hormoontherapie zou nog iets voor haar kunnen betekenen. Meer dan twee behandelingen kon haar lichaam al niet meer aan. Met onhoudbare pijn liet ze zich opnemen in het ziekenhuis. Niemand die verwachtte dat ze nooit meer thuis zou komen.
Dat zij, zó sterk, in zo’n korte tijd de kracht verliest om te leven, heb ik na een jaar nog niet verwerkt. Euthanasie was haar enige uitweg en met liefde hebben we haar te laten gaan. Haar pijn was zichtbaar, ook als ze niet huilde, smeekte of krijste. We wilden dat ze snel was verlost. Wennen aan het idee dat ze ziek was, werd ons niet gegund. Een handleiding voor dummies was erg welkom en bewust handelen in noodgevallen niet onze sterkste kant.
“Ik ook van jou. Vier het leven,” fluistert ze nog.
Een emotioneel kritiek moment en m’n hele handelingsbekwame systeem ligt plat: mijn voet plet het slangetje met zuurstof op moment suprême. Het scheelde maar weinig of die hele euthanasie was niet meer nodig. Geen tijd meer voor excuses, alleen nog een ‘Ik zal altijd van je houden’, want de arts stapt binnen. “Ik ook van jou. Vier het leven,” fluistert ze nog. Met haar laatste adem, verschijnt er eindelijk de rust op haar gezicht die ze zo verdient.
Haar afleggen is het mooiste wat ik voor haar heb gedaan. Al met al voelt het achteraf gezien te min en had ik mijn leven willen pauzeren om nog meer bij d’r te zijn. Om nóg vaker voor d’r naar de coffeeshop te gaan. Om nóg vaker samen alle mannen soa’s toe te wensen (“en dat z’n piemel eraf mag vallen,” vulde ze altijd aan). Of om nóg vaker met haar op stap te gaan – als het kon. Het evalueren ervan diende als afleiding tijdens de pijnlijke behandelingen, dan voelde ze de dikke naalden niet meer. Met het besef dat het leven zo weinig kansen geeft, had ik meer moeten zorgen en meer met haar moeten genieten. Maar dat is achteraf. Als we het eens over konden doen…
… dan zouden we met de tijd leven. En op tijd. Nooit meer te laat. Vlak voor mijn lieve vriendinnetje overleed, beloofde ik haar dat als ze een spook zou worden, ze dan een spook op m’n reet zou zijn. Ze zou wel meedoen; had toch niks te verliezen, maar de afspraak bij de tatoeëerder kwam te laat. Ik denk dat ze het me wel zal vergeven dat ‘ie nu niet op mijn kont, maar naast m’n borst staat. Wel zal ze boos worden als ze wist dat ik altijd maar sterk wil zijn en m’n koppie de laatste tijd te vaak heb laten hangen. Ik hoor het haar zó zeggen. Verdomme.
Denkend aan haar laatste woorden, op de plek waar we haar as met witte bloemen met de wind over het water strooiden, en met haar boze stem in mijn hoofd, voel ik me steeds beter – gek genoeg. We krijgen niet oneindig kansen dus moeten we nú iets doen, het leven vieren, zoals ze me met haar laatste woorden gebiedde. Einde periode emotionele inzinkingen en tranen met snot. Leven, met haar als spook op mijn zij, aan mijn zij. Voor altijd.