De motherhood penalty: waarom moederschap nog steeds een carrièrerisico is

Moeder worden zou de beste ervaring van je leven moeten zijn, maar voor veel vrouwen betekent het helaas ook een bedreiging voor hun baan. Nieuw onderzoek van de liefdadigheidsinstelling en champagnegroep Pregnant Then Screwed laat zien dat het aantal vrouwen dat hun baan verliet door zwangerschap of zwangerschapsverlof is gestegen. De cijfers zijn eigenlijk best wel shocking en tonen aan dat de zogenaamde 'motherhood penalty' nog steeds niet verdwenen is.

In samenwerking met Women In Data werd er dus opnieuw onderzoek gedaan naar deze kwestie in het Verenigd Koninkrijk. Daaruit bleek dat jaarlijks maar liefst 74.000 vrouwen hun baan verliezen als gevolg van hun zwangerschap of moederschap. Dit is een stijging van 37% ten opzichte van 2026, toen dat aantal nog op zo'n 54.000 lag. Ongeveer 12,3% van de ondervraagde vrouwen Gad aan dat ze werden ontslagen, gedwongen ontslag moesten nemen of overbodig werden verklaard tijdens of na hun zwangerschap.

Naast ontslag ervaren vrouwen ook nog andere vormen van discriminatie op de werkvloer. Zeker de helft van de vrouwen geeft aan een negatieve ervaring te hebben gehad op het werk tijdens óf na de zwangerschap. Ongeveer 20% van die groep besloot daarna hun werkgever te verlaten. Daarnaast zegt een derde van de vrouwen dat ze na hun zwangerschap steeds vaker gepasseerd werden en zelfs gedegradeerd.

Dat zijn nogal schokkende cijfers, en het geeft aan dat verandering echt nodig is. Hoewel vrouwen er natuurlijk heel boos over zijn, onderneemt slechts 2% van de vrouwen juridische stappen tegen hun werkgever. Dat is natuurlijk ook schokkend, maar wel goed te verklaren. Veel vrouwen voelen zich namelijk machteloos of zijn bang voor de gevolgen van een rechtszaak. Oprichter van Pregnant Then Screwed, Joeli Brearly, zegt hierover het volgende: "We vermoeden al langer dat de situatie niet verbetert, maar juist verslechtert. Ons gratis adviesloket draait ook overuren en we kunnen de vraag eigenlijk niet meer aan."

Het rapport benadrukt nog maar eens dat de noodzaak van strengere regelgeving en betere bescherming voor zwangere vrouwen en moeders op de werkvloer écht hoog is. De Britse overheid maakte vijf jaar geleden al een belofte om meer onderzoek te doen, maar kwam die belofte niet na. Hierdoor worden vrouwen en gezinnen nog steeds stelselmatig in de steek gelaten.

Ook in Nederland is er zeker nog werk aan de winkel. De Nederlandse overheid maakte in 2017 een actieplan om zwangerschapsdiscriminatie tegen te gaan. Dit plan richt zich op het informeren van zowel werkgevers als werknemers over hun rechten en plichten rondom zwangerschap op de werkvloer. Toch blijven ook de meldingen in Nederland ontzettend hoog. Uit onderzoek van het College voor de Rechten van de Mens blijkt dat zeker 43% van de vrouwen die actief zijn op de arbeidsmarkt en in de afgelopen vier jaar een kind kregen, situaties hebben meegemaakt die wijzen op zwangerschapsdiscriminatie.

De 'motherhood penalty' is dus een groot probleem, waar écht aandacht naar toe moet. Het moederschap mag namelijk geen reden zijn om vrouwen in de weg te zitten in hun carrière. Daarom is het tijd voor een structurele verandering, zodat vrouwen voortaan geen keuze hoeven te maken tussen het moederschap of hun werk – want dat is helaas wel hoe de huidige situatie op dit moment in elkaar steekt.