Er is wéér minder goed nieuws voor de portemonnee. De inflatie is wederom gestegen in de laatste maand van 2024. Als we kijken naar het gemiddelde van dat jaar, ziet het er ook niet best uit. Hoe kan het dat de inflatie zo blijft stijgen, en wat moet er veranderen om de situatie te verbeteren? Wij leggen het uit.
We kunnen er eigenlijk niet echt meer omheen: inflatie blijft een onderwerp wat veel besproken wordt. Al een aantal jaren komt het af en toe weer voorbij. En nu dus weer, want we beginnen aan een nieuw jaar en kijken dus terug op 2024. Volgens het CBS lag de inflatie in december op 4.1%, en voor het hele jaar 2024 op gemiddeld 3,3%. Dat klinkt misschien niet meteen schokkend, maar uiteindelijk drukt het wel op de portemonnee.
Oorzaken voor de stijgende inflatie zijn onder andere de stijging van huurprijzen en accijnzen op tabak. Ook de stijging van de lonen speelt een steeds grotere rol. De vakbonden eisen namelijk hogere lonen om zo te koopkracht te herstellen. Daardoor kregen werknemers in 2024 gemiddeld 6,6% meer loon. Maar of dat nou zo goed is voor de inflatie, is de vraag.
Even een kleine uitleg over inflatie. Grote kans dat deze economische term misschien wel een beetje abracadabra is voor jou. We hebben niet allemaal dat economische talentje, toch? Inflatie betekent eigenlijk dat de prijzen van producten en diensten stijgen. Hierdoor kun je met hetzelfde geld minder kopen. Het kan ontstaan voor verschillende factoren. Denk aan stijgende productiekosten, hogere belastingen óf externe invloeden zoals de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
Centrale banken, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) proberen inflatie altijd rond de 2% te houden. Dat is een gezond percentage voor onze economie. Maar als inflatie te hoog oploopt, verliest geld waarde en wordt het voor mensen moeilijker om rond te kunnen komen.
Hoewel hogere lonen fijn lijken en klinken als een oplossing voor het probleem, kan het juist bijdragen aan de stijgende inflatie. Vakbonden eisen hogere lonen om de stijgende prijzen te compenseren, maar uiteindelijk worden die loonverhogingen ook weer doorberekend in hun prijzen. Uiteindelijk kan dit zelfs zorgen voor een neerwaartse spiraal voor de economie. Di gebeurde eerder al in de jaren 70.
Toch zijn er experts, zoals hoogleraar Olaf van Vliet, die benadrukken dat de situatie nu wel anders is. De huidige loonsverhogingen zijn namelijk een reactie op de hoge inflatie van de afgelopen jaren. De krappe arbeidsmarkt speelt daarbij ook een grote rol. Werkgevers moeten immers concurreren om werknemers binnen te halen.
Toch moeten we er wel bovenop blijven zitten, vindt ook president van de Nederlandsche Bank, Klaas Knot. Hij vreest zijn veel looneisen te hoog liggen. Al helemaal als we de inflatie weer terug willen brengen naar 2%. Maar weer andere experts geven aan dat structureel lage lonen ook een probleem kunnen worden op de lange termijn. Dat kan innovatie tegenhouden en personeelstekorten zelfs verergeren.
Maar wat dan de oplossing is, is maar de vraag. Er leiden ook in dit geval vele wegen naar Rome, en niemand weet exact wat de beste weg is. Volgens experts is het het beste als de loonsverhoging iets boven de inflatie ligt, en dat moet geleidelijk gaan. Dit geeft bedrijven de kans om zich aan te passen zonder dat de inflatie meteen zo stijgt. Verder is het natuurlijk ook belangrijk om te kijken naar andere factoren die invloed hebben op de inflatie. Denk bijvoorbeeld aan de woningmarkt.
Het blijft dus een spannende tijd, en we moeten nog maar zien wat de inflatie de komende maanden gaat doen. Ook is het nog maar de vraag wat het verder voor gevolgen heeft voor onze portemonnee! Eén ding is wel zeker: er is werk aan de winkel als we onze eigen economie een beetje gezond willen houden.