Ben je thuis de oudste, middelste, jongste of misschien wel de enige? Groeide je op in een samengesteld gezin met half- of stiefbroers en zussen? Je plaats binnen het gezin heeft vaak invloed op de rest van je leven. Ook als je al uit huis bent!
Volgens therapeuten is de positie binnen het gezin waar je in bent opgegroeid, van belang voor de rest van je verdere ontwikkeling. Je karakter wordt niet alleen door je genen bepaald, maar ook zeker door de opvoeding die je krijgt thuis. De opvoeding die alle kinderen uit het gezin krijgen, zijn ook weer heel verschillend van elkaar. De opvoeding van de oudste is bijna niet te vergelijken met de opvoeding van de jongste.
Het oudste kind
Het oudste kind is voor ouders erg bijzonder, die heeft er in eerste instantie voor gezorgd dat de ouders daadwerkelijk ouders geworden zijn. Toch heeft de oudste van het gezin, daar erg veel werk aan. Op het oudste kind ligt vaak erg veel druk om de verwachtingen van het hebben van het kind waar te maken – het tweede kind profiteert hier vaak weer van. Het heeft ook zeker nadelen om níet de eerste te zijn. Bij het eerste kind wordt vaak elke adem nog vastgelegd op beeld, terwijl dit bij de tweede al een stuk minder is. Hoe later je bent in de rij, hoe minder foto’s er vaak van je zijn.
Het oudste kind voelt zich vaak het meest verantwoordelijk. Vaak moederen of vaderen de oudsten wat meer over de kleintjes. Vaak werpen ze zich in het latere leven ook op als stem van de ouders. Bij het verdelen van de erfenis zal er dan ook vaak gesteld worden: “Ik ken ze het langst, dit hadden ze niet gewild.” In de gezinnen zelf doet de oudste dit ook al vaak, spreken namens de ouders. Meestal is de oudste ook degene die bemiddelend optreedt bij een scheiding.
Het middelste kind
Het middelste kind heeft vaak het gevoel dat ze niet gezien worden. Ze voelen zich vaak niet zo belangrijk als de eerste en niet gekoesterd als de laat. “Het ging nooit om mij”, of “Ik was niet belangrijk”, zijn kreten die middelste kinderen vaak zullen slaan. De middelste kinderen komen eigenlijk altijd op hun pootjes terecht, dit komt misschien ook doordat ze wat minder druk van de ouders ervaren dan de andere kinderen. Bij middelste kinderen zie je ook vaak dat ze al eerder een relatie hebben buiten de deur. Ze zijn over het algemeen ook goed te bemiddelen, vaak kunnen ze zowel met de oudste als de jongste goed overweg.
Eerder schreven we ook al over dat het tweede kind het gezinsmonster zou zijn.
Het jongste kind
De jongste heeft vaak een fijne positie in het gezin. Er wordt vaak heel veel vergeven bij het jongste kind. Er gelden voor de jongsten minder regels, ook worden ze minder gecorrigeerd en gestraft. Je zal bijna kunnen zeggen dat ze minder worden opgevoed. Ouders hebben alles al eens meegemaakt bij de vorige kinderen en maken zich daardoor minder snel ongerust over de jongste. Vaak hoor je dat de jongsten heel creatief zijn, er zitten veel kunstenaars tussen.
In samengestelde gezinnen ligt dit vaak weer anders. Dan kan de positie van het kind ineens anders zijn dan dat hij/zij in eerste instantie gewend was. Het kan namelijk zo zijn dat je het oudste kind bent van je moeder, maar dat je de jongste bent van de kinderen van haar nieuwe liefde. Dan verschuift de positie van het kind helemaal en vaak hebben kinderen het daar heel lastig mee. Dit is ook een reden dat samengestelde gezinnen soms niet goed werken, maar vooral heel veel tijd en energie kosten om het wél te laten werken.
Enig kind
In Nederland leven ongeveer 1 miljoen enig kinderen. Ze hebben nergens last van zeggen ze zelf. Ze hebben geen ruzie met broertjes of zusjes, ze hoeven niks te delen en krijgen van zowel ouders als grootouders alle aandacht. Later blijken deze kinderen hier toch meer moeite mee te hebben. Als de ouders bijvoorbeeld komen te overlijden, hebben ze niemand om de herinneringen van vroeger mee op te halen. Als de ouders ziek worden, merken deze kinderen pas dat zij voor deze zorg moeten opdraaien en ze er daadwerkelijk alleen voor staan.
Het is wel makkelijk voor de erfenis, dat enig kind zijn. Vaak worden enig kinderen ook snel volwassen. Ze praten tegen hun ouders alsof ze zelf ook volwassen zijn, aangezien ze minder contact hebben met leeftijdsgenoten. Ze zijn ook minder geneigd om kinderachtig gedrag te vertonen zoals: rennen, gillen of huilen.
De ideale positie in het gezin
De ideale positie binnen een gezin bestaat niet, voor iedereen is dit anders hoe zij het ervaren. Vaak wordt er ook niet gesproken over ‘ik ben de oudste’ of ‘ik ben de jongste’, maar wordt er meer gepraat over hoe zij zich voelen binnen het gezin tegenover de ouders, broers en zussen.
Toch hangt het af van je positie binnen in je gezin, hoe je je later zult ontwikkelen. De verhouding die je hebt tot je ouders is vooral heel erg van belang. Als daar iets mis mee is, is het juist dat waar ze in het latere leven vaak moeite mee hebben. Als je broers en zussen hebt, is die band met hen ook heel erg belangrijk. Je leert heel veel van elkaar. Soms zijn het verplicht je vrienden, je verplichte gezelschap en je langst levende relatie. Soms kan je ze wel achter het behang plakken, maar uiteindelijk zijn we zo blij dat ze er zijn! #familylove
Lees ook: Science says: de plek in je gezin zegt meer over je dan je denkt