Geen beste ontwikkeling: jonge mannen vaker tolerant over geweld tegen vrouwen

Lange tijd werd aangenomen dat vooral oudere mannen milder dachten over zowel fysiek- als seksueel geweld tegen vrouwen. Jongere generaties groeien immers op in een tijd waarin gendergelijkheid steeds meer aandacht krijgt. Toch blijkt uit nieuw onderzoek dat juist jonge mannen steeds vaker begrip tonen voor gewelddadig gedrag tegenover vrouwen – een nogal verontrustende ontwikkeling als je het ons vraagt.

Uit een onderzoek van het Europees Instituut voor Gendergelijkheid blijkt dat jongere mannen (onder de 45 jaar) fysiek- en seksueel geweld vaker goedkeuren. Maar dat is niet alles. Jonge mannen verspreiden volgens onderzoek vaker schadelijke ideeën over vrouwen. Váker dan oudere mannen. Zo denkt bijvoorbeeld ruim een kwart van hen dat vrouwen regelmatig liegen over seksueel geweld of de ernst ervan overdrijven. Daarnaast zijn jonge mannen eerder geneigd om bij geweld het slachtoffer verantwoordelijk te houden, in plaats van de dader.

Deze houding heeft natuurlijk gevolgen. Als mannen ervan overtuigd zijn dat vrouwen vaak overdrijven of onterecht beschuldigingen maken, is de kans groot dat slachtoffers minder vaak geloofd en ondersteund worden. Dit kan ervoor zorgen dat vrouwen nog minder snel melding maken van geweld, uit angst om niet serieus te worden genomen.

Niet alleen fysiek en seksueel geweld, maar ook controlerend gedrag tegenover vrouwen lijkt in Nederland steeds vaker geaccepteerd te worden. Ruim 60 procent van de Nederlanders vindt het normaal dat een man volledige controle heeft over de financiën van zijn partner. Daarnaast vindt een derde van de Nederlandse mannen het prima als een man bepaalt met wie zijn vrouw omgaat en wat zij wel of niet mag doen.

En nu misschien wel een verrassende uitkomst: Nederland doet het een stuk minder goed dan andere landen. Zo vindt in Ierland bijvoorbeeld maar 21% van de bevolking het prima dat een man de financiële touwtjes in handen heeft. Dat is nogal een verschil. Al helemaal als je bedenkt dat Nederland bekend staat als één van de koplopers op het gebied van gendergelijkheid – dat valt natuurlijk niet te rijmen.

Deskundigen denken dat verschillende factoren een rol spelen bij deze opvallende trend. Om te beginnen denken ze dat de invloed van sociale media groot is. Sociale media bieden namelijk een groot platform aan mensen die vrouwonvriendelijke ideeën verspreiden. Op verschillende kanalen worden mannen zelfs actief aangemoedigd om dominant gedrag in relaties te vertonen. Ook wordt er regelmatig geroepen in video's dat vrouwen respect moeten verdienen in plaats van dat respect voor een vrouw vanzelfsprekend is.

Daarnaast ervaren sommige mannen de maatschappelijke veranderingen als bedreigend. De afgelopen jaren maakten we kennis met de MeToo-beweging. Dé beweging die slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag een stem heeft gegeven. Hoewel dit heeft gezorgd voor goede ontwikkelingen, heeft deze beweging ook een andere kant. Mannen kunnen het minder goed hebben. Het zorgt bij sommige mannen voor een gevoel van onzekerheid. 

Dat gevoel van onzekerheid heeft dan weer angst als gevolg. Mannen zijn bang dat hun gedrag sneller als iets 'wat niet mag' wordt gezien. Zo ontstaat er weerstand tegen de groeiende aandacht aan grensoverschrijdend gedrag. Eigenlijk uit de frustratie zich bij sommige mannen nu in een vijandige houding tegenover vrouwen en (feministische) bewegingen.

De veranderende houding van jonge mannen zorgt natuurlijk voor veel onzekerheid. Veel experts maken zich zorgen over de situatie. Zodra geweld en controlerend gedrag meer worden genormaliseerd, wordt het voor slachtoffers moeilijker om hulp te krijgen. De angst om niet geloofd te worden, weerhoudt vrouwen ervan om hun ervaringen te delen of melding te maken van onveilige situaties.

Het is belangrijk dat we blijven strijden voor minder geweld tegen vrouwen. Er moet een tegengeluid klinken, zodat mannen anders gaan nadenken over de situatie. Onderzoeken en statistieken zijn belangrijk, maar gewoon open gesprekken gaat ook helpen. Zo kunnen we bespreken hoe we kijken naar relaties, seksualiteit en macht. Alleen zó kunnen we de strijd voor gelijkheid en veiligheid voortzetten.