Je kent het wel: het is midden in de nacht en je ligt naar het plafond te staren, piekerend over een gesprek dat je een leeg gevoel gaf. Waarom blijf je jezelf hieraan blootstellen? Je weet dat het je uitput, en toch blijf je eraan denken. Gesprekken en momenten keer op keer herhalen in je hoofd. Maar waarom blijven we dan toch vasthouden aan die relaties? Als het ons alleen maar minder gelukkig maakt?
Het vasthouden aan een relatie die je niet dient, is vaak een vorm van zelfdestructie. En hoewel het makkelijk is om te zeggen dat je los moet laten, blijkt dat in de praktijk verdomd lastig. Maar waarom? Wat houdt ons precies vast?
Zelfs in de meest ongezonde relaties zijn er momenten waarop alles goed voelt. Een lach, een herinnering aan hoe het vroeger was, of een glimp van wat de relatie zou kunnen zijn als alles maar goed ging.
Dit wordt ook wel 'intermitterende bekrachtiging' genoemd, een term uit de psychologie. Het werkt als een fruitautomaat: de meeste keren krijg je niets, maar af en toe krijg je een beloning. Die sporadische momenten van geluk zorgen ervoor dat je blijft.
Maar eerlijk: hoop is alleen nuttig als het gebaseerd is op bewijs. Als je blijft omdat je denkt dat het ooit beter wordt, vraag jezelf dan af: wanneer gaat dat gebeuren? En gaat het wel echt gebeuren?
Soms voelt een relatie veilig, simpelweg omdat het bekend is. Zelfs als die niet gezond is, weet je tenminste wat je kunt verwachten: de ruzies, de stiltes, de subtiele steken onder water. Het is misschien pijnlijk, maar het is wel een bekende pijn.
De stap naar het onbekende kan daarentegen angstaanjagend zijn. Wat als ik spijt krijg? Wat als ik alleen eindig?
Maar onthoud dit: vertrouwdheid betekent niet dat het goed voor je is. Jezelf vastklampen aan iets dat vertrouwd voelt, houdt je tegen om het leven te leiden dat je verdient.
Veel mensen blijven in ongezonde relaties omdat ze denken dat ze het kunnen fixen. Als ik maar meer geduld heb, harder mijn best doe of meer tijd geef, zal het goedkomen.
Maar, vergeet niet: liefde is geen reparatieproject. Je kunt niemand veranderen. En hoe hard je ook probeert, je kunt de last niet alleen dragen.
Als jij de enige bent die investeert in de relatie, eindig je uitgeput en teleurgesteld. Liefde is geen eenrichtingsstraat, en blijven hopen dat iemand zal veranderen, betekent dat je je eigen behoeften opzijzet.
Soms houden we vast aan een relatie omdat we onze eigenwaarde eraan koppelen. Als zij bij mij blijven, als ze van mij houden, dan ben ik iets waard.
Maar het is gevaarlijk om je eigenwaarde te laten afhangen van hoe een ander je behandelt. Als ze falen - wat onvermijdelijk is, omdat ze menselijk zijn - voelt dat als jouw falen.
Jouw waarde wordt niet bepaald door wie je wel of niet kiest. Het wordt ook niet bepaald door iemand die je klein houdt of je laat twijfelen aan jezelf. Jij bent al genoeg.
De grootste reden dat we blijven, is misschien wel omdat we bang zijn om alleen te zijn. De leegte van eenzaamheid kan overweldigend voelen, maar in een relatie blijven waar je je onzichtbaar of ongeliefd voelt, doet uiteindelijk veel meer pijn.
Het is eng om los te laten, maar het is moedig om jezelf op de eerste plaats te zetten. Loslaten betekent niet dat je gefaald hebt, het betekent dat je genoeg van jezelf houdt om een stap in het onbekende te zetten.
Hoe langer je blijft in een relatie die je niet dient, hoe minder ruimte je hebt voor wat echt goed voor je is. Het pad naar herstel is niet makkelijk, maar elke stap weg van het oude brengt je dichter bij een toekomst waarin jij jezelf terugvindt.
Weet dit: het is oké om los te laten. Het is oké om voor jezelf te kiezen. En als je dat doet, zul je je afvragen waarom je ooit zo lang bleef.