Ramptoeristen: de mensen die actie missen in hun eigen leven en dus spanning en sensatie zoeken bij andermans leed. Laten we even duidelijk zijn, een beetje nieuwsgierigheid kan uiteraard geen kwaad maar laten we nieuwsgierigheid absoluut niet door de war halen met leedvermaak – iets wat tegenwoordig een soort moderne sport is geworden.

Ergens een ongeluk gebeurd? Godzijdank zij er de mensen die alles op alles zette om te helpen, maar zo heb je ook vaak tientallen omstanders die eerder hun telefoon erbij pakken om alles op te nemen in plaats van hulp aanbieden. Klinisch psycholoog Jan Derksen geeft aan dat dit deels te maken heeft met de huidige obsessie van onze telefoons. “Dat heeft ons narcistischer gemaakt. Schaamtelozer. De technologie van nu heeft nog geen normen en waarden, waardoor impulsieve types niet meer nadenken.”

Gebrek aan empathie

Maar wat betreft ramptoeristen heb je ook het soort wat enorm geilt op verhalen van andermans leed of gebeurtenissen in andermans leven (denk aan een relatiebreuk, een sterfgeval, een ongeplande zwangerschap, etc). Dit zijn mensen waarvan het lijkt alsof ze lijden aan een gigantische gebrek aan empathie maar het (helaas) gewoon hun menselijke reactie is. Volgens een onderzoek aan de universiteit van Princeton is leedvermaak iets biologisch, alleen hang het er van af wie de persoon is die de tegenslag ervaart of ze er van ‘genieten’ of niet.

Leedvermaak manifesteert zich meestal wanneer competitief gedrag en jaloezie de kop opsteken volgens het onderzoek. “We moeten dit bekijken in alledaagse situaties. Als je denkt aan de manier waarop bepaalde bedrijven draaien, moeten we een belangrijke vraag stellen. Is competitie de beste manier om prestaties te verzekeren? Het is mogelijk dat competitiedrang in sommige gevallen werkt, maar mensen zullen zich vaak focussen op het neerhalen van anderen, en dat is niet iets waar een organisatie nood aan heeft.”

Sensatie doet leven

Veel mensen hebben prikkels nodig om zichzelf prettig te voelen dus als er de mogelijkheid is, grijpen ze die met beide handen. Hun zintuigen moeten ‘gevoed’ worden dus het zien van een ramp of het roddelen over iets wat een ander is overkomen voorziet die behoefte. Dit gedrag is ook niet helemaal nieuw, zelfs in de Middeleeuwen konden mensen hiervan genieten. We noemen een dodelijk gevecht tussen gladiatoren bijvoorbeeld. “Geweld, narigheid en ellende trekt de mens aan. Hoe triest ook.”

Ben jij toevallig het middelpunt van de narigheid, heb je een ongeluk gehad waarbij er meer mensen om je heen staan om alles te filmen in plaats van je te helpen of heb je iets bijzonder meegemaakt waar opeens iedereen zich mee bezig houdt? Het is vervelend, ja. Kan je er iets aan doen? Helaas niet nee. Dus probeer het te laten gaan, hopelijk hebben ze snel genoeg door dat ze amoreel bezig zijn.

Lees meer over gewoontes waar je zo snel mogelijk mee wil stoppen.