Relatiecontracten: waarom steeds meer koppels hun afspraken vastleggen

Stellen maken steeds vaker een relatiecontract op. Hierin leggen zij allerlei afspraken vast, waar ze binnen hun relatie op terug kunnen vallen. Hoewel dit klinkt als een goed idee, zijn we toch onder de indruk van deze ontwikkeling. Wij vertellen je alles over wat een relatiecontract is, wat erin staat en hoe je het zelf ook zou kunnen opstellen met je partner.

Steeds meer koppels kiezen voor het opstellen van een relatiecontract. Koppels die monogaam zijn, maar ook koppels die bijvoorbeeld een open relatie hebben en daardoor meer leefregels opstellen voor elkaar. Gediplomeerd klinisch psycholoog Molly Burrets legt uit dat een relatiecontract een 'niet-juridisch bindende, wederzijdse overeenkomst tussen mensen in een romantische relatie' is. In zo'n contract worden de regels uitgelegd én vastgelegd die elke partner moet naleven tijdens de relatie.

Een relatiecontract lijkt dus eigenlijk een beetje op andere contracten die koppels maken, wanneer ze bijvoorbeeld gaan trouwen of samenwonen. Denk aan een prenup. Dan worden er regels vastgelegd voor financiële verplichtingen en het beheer van alle financiële zaken.

Zo'n relatiecontract kan dus uit veel uiteenlopende onderwerpen bestaan. Zo kun je denken aan politieke opvattingen, woonregelingen en hele simpele onderwerpen als de hoeveelheid date-avondjes die gepland moeten worden om de relatie leuk te houden. Je kunt het je zo gek niet bedenken of je kunt het omschrijven in het relatiecontract. Het is dus eigenlijk een heel persoonlijk bestand, wat echt specifiek gemaakt is voor de mensen die in de relatie zitten.

Volgens psycholoog Burrets zijn er wel typische onderwerpen die vaak benoemd worden in het contract: "Typische onderwerpen zijn verwachtingen rondom relatiedoeleinden, plannen voor conflictbemiddeling, gedeelde verantwoordelijkheden, fysieke grenzen en gedrag rondom trouwen of exclusiviteit." Verder is het schetsen van dealbreakers vaak een onmisbaar onderwerp in het contract. Dit zijn zaken die, als ze worden overschreden, kunnen leiden tot het beëindiging van de relatie. 

Stellen kiezen ervoor zo'n relatiecontract op te stellen op een punt in de relatie, maar het is geen statisch contract dat ergens in een map gestopt wordt als hij af is. Stellen blijven er dingen aan toevoegen of juist dingen uitschrappen, als ze het er niet meer mee eens zijn. Daarnaast is het ook hét document waar naar verwezen wordt zodra dingen anders lopen dan beschreven wordt in het contract. In het ergste geval wordt een relatie dus beëindigd, omdat dat zo beschreven staat in het contract. Het contract bewaakt eigenlijk dus ook de grenzen van ieder persoon in de relatie.

Waarom koppels ineens de noodzaak voelen om ook relationele afspraken vast te leggen, is niet helemaal duidelijk. Burrets benadrukt dat het opstellen van een relatiecontract in eerste instantie gewoon kan helpen om duidelijke verwachtingen te scheppen. Het is een manier voor stellen om de grenzen goed te definiëren, een gevoel van verantwoordelijkheid te creëren en helpen om conflicten te voorkomen of te verminderen. Het kan dus daadwerkelijk een steuntje zijn in de relatie – en daarom helemaal niet zo'n slecht idee.

Toch blijft het interessant dat we juist nu kiezen voor zo'n relatiecontract terwijl koppels eeuwen lang zonder konden. Het zou voort kunnen komen uit onzekerheid. Een lange vaste relatie is al helemaal niet meer zo 'normaal' in de tijd waarin we leven. Geen wonder dat veel mensen grijpen naar een beetje houvast in zo'n onzekere relatie. Daarbij zijn onderwerpen als grenzen aangeven op dit moment ontzettend actueel. Steeds vaker zien we dat grenzen overschreden worden, en dat je daar als individu heel veel last van kunt hebben. Zo'n contract waarin je de grenzen duidelijk stelt, kunnen een handje helpen in het bewaken van deze grenzen. Dat geeft je meer zekerheid in de relatie.

Ook zien we dat dit soort contracten vaker voorkomen in relaties die minder traditioneel zijn. Open relaties of relaties met meerdere mensen. Dat is echt iets wat de afgelopen jaren steeds meer 'normaal' is geworden. Hoewel het natuurijk allemaal kan én mag, is het wel een lastige situatie omdat je met meer mensen en meer gevoelens te maken krijgt in zo'n type relatie. Juist dan is het belangrijk dat je duidelijke afspraken maakt, en deze dus ook vastlegt.

Grote kans dat jij zo'n relatie misschien ook wel interessant vindt. Maarre, waar begin je dan? Het is niet iets wat je vaker hebt gedaan. Om te beginnen moeten zowel jij als je partner het eens zijn. Leg het aan hem of haar voor en leg uit wat het inhoudt én wat de voordelen er van zijn.

Zodra jullie beide weten wat het inhoudt, is het tijd om aan de slag te gaan. En heel belangrijk: zorg ervoor dat jullie beide apart eigen regels opstellen. Het is superbelangrijk om dit apart van elkaar te doen, zodat jullie niet beïnvloed worden door elkaar. Door zelf op te schrijven wat je belangrijk vindt, kun je je eigen behoeften duidelijker naar voren laten komen.

Als jullie beide klaar zijn, nemen jullie een momentje om de contracten van elkaar door te lezen. Daarna voegen jullie de contracten samen tot één. En heel belangrijk: er is nooit een definitieve versie. Jullie mogen het contract best tussendoor aanpassen of nieuwe regels toevoegen wanneer dat nodig lijkt.